Thuật lừa để thắng tranh biện/Thuật lừa 13

Tủ sách mở Wikibooks

Tạo thế lưỡng nan giả (ngụy biện kiểu hoặc là... hoặc là...)

Một thế lưỡng nan thật sự sẽ xảy ra khi ta buộc phải lựa chọn giữa hai phương án thay thế đều không thỏa đáng ngang nhau. Một thế lưỡng nan giả sẽ xảy ra khi ta bị thuyết phục rằng ta chỉ có hai lựa chọn không thỏa đáng ngang nhau, trong khi trên thực tế ta có hơn hai khả năng lựa chọn có sẵn. Hãy xem xét yêu sách sau: "Hoặc chúng ta sẽ thua cuộc chiến chống khủng bố, hoặc ta sẽ phải từ bỏ một số quyền và sự tự do truyền thống của mình".

Người ta thường sẵn sàng chấp nhận một thế lưỡng nan giả vì hầu như rất ít người cảm thấy dễ chịu với tính phức hợp và những sự phân biệt đa sắc thái. Họ thích những cái tuyệt đối chung chung. Họ muốn có những lựa chọn rõ ràng và đơn giản. Vì vậy, những người lão luyện trong việc thao túng người khác sẽ đưa ra cho người ta những thế lưỡng nan giả (một trong những phương án lựa chọn duy nhất là một phương án mà kẻ thao túng đang muốn người ta chọn, phương án kia rõ ràng là không thể chấp nhận được). Họ sẽ đưa ra các lập luận kiểu hoặc trắng hoặc đen. Chẳng hạn, "Hoặc theo chúng tôi hoặc chống lại chúng tôi. Hoặc ủng hộ nền dân chủ và tự do hoặc ủng hộ chủ nghĩa khủng bố và sự chuyên chế". Họ nhận ra rằng chỉ một số ít người sẽ phản ứng lại một thế lưỡng nan giả như thế bằng nhận xét: "Song đó không phải là những lựa chọn duy nhất của chúng ta. Giữa hai cực A và Z còn có nhiều phương án như B, C, D, E, F, G, H... cơ mà".