Sách giải tích/Hàm số/Loại hàm số/Hàm số lũy thừa

Tủ sách mở Wikibooks

Lũy thừa (từ Hán-Việt: Bản mẫu:Linktext nghĩa là "nhân chồng chất lên") là một phép toán toán học, được viết dưới dạng

Số mũ thường được hiển thị dưới dạng chỉ số trên ở bên phải của cơ số. Trong trường hợp đó

  • : được gọi là "lũy thừa bậc n của a", "a lũy thừa n", hoặc hầu hết ngắn gọn là "an"
  • còn được gọi là "a bình phương" hoặc "bình phương của a"
  • còn được gọi là "a lập phương" hoặc "lập phương của a"


Tính chất Lũy Thừa[sửa]

Tính chất cơ bản[sửa]

1) an = a a a ... a

(n thừa số a)

2)

3) 0n = 0 (n > 0)

4) 1n = 1

5) a0 = 1 ()

6) a1 = a

7)

Tính chất thường găp[sửa]

1) am + n = am an

2) với mọi a ≠ 0

3)

4)

5)

6)

7)

8)

9)


Hàm số lũy thừa[sửa]

Hàm số lũy thừa là hàm số có dạng

với

Tập xác định của hàm số trên phụ thuộc vào số mũ

  • nếu là số nguyên dương thì tập xác định là
  • nếu hoặc là số nguyên âm thì tập xác định là
  • nếu không phải là số nguyên thì tập xác định là

Đạo hàm[sửa]

Hàm số

có đạo hàm tại mọi x > 0 và

là đạo hàm cấp 1 của f(x)


Xét hàm số trên x>0:

  • Với , hàm số đồng biến trên
  • Với , hàm số nghịch biến trên

Đồ thị[sửa]

Đồ thị hàm số '"`UNIQ--postMath-00000026-QINU`"' trên x>0

Đồ thị hàm số trên x>0 có tính chất sau:

  • Luôn đi qua điểm I(1;1)
  • Nếu , đồ thị nhận trục Ox là tiệm cận ngang và trục Oy là tiệm cận đứng
  • Có đường biểu diễn phụ thuộc vào số mũ

Đồ thị hàm số với có tính chất tương tự như trên với x>0. Ngoài ra, phần đồ thị với x<0 có tính đối xứng với phần đồ thị x>0 phụ thuộc vào n:

  • Nếu n là số chẵn, đồ thị đối xứng qua trục Oy do f(x) là hàm số chẵn
  • Nếu n là số lẻ, đồ thị đối xứng qua gốc tọa độ O do f(x) là hàm số lẻ

Hàm số mũ[sửa]

Hàm số với a là số thực dương khác 1 được gọi là hàm số mũ với cơ số a.

Đạo hàm[sửa]

Hàm số với a là số thực dương khác 1 thì có đạo hàm tại mọi x và là đạo hàm cấp 1 của

Đặc biệt hàm số có đạo hàm cấp 1 là

Chiều biến thiên[sửa]

Hàm số đồng biến trên R nếu a>1 và nghịch biến trên R nếu 0<a<1.

Đồ thị[sửa]

Đồ thị hàm số '"`UNIQ--postMath-00000033-QINU`"'

Đồ thị hàm số có những tính chất sau:

  • Luôn đi qua điểm I(0;1) và điểm J(1;a)
  • Đồ thị nằm phía trên trục Ox và nhận trục Ox làm tiệm cận ngang

Tìm chữ số tận cùng[sửa]

Tìm chữ số tận cùng của lũy thừa[sửa]

Để tìm chữ số tận cùng, ta có thể lập bảng để biết chữ số tận cùng được thay đổi như thế nào.

Ví dụ: Tìm chữ số tận cùng của 72004?

Phân tích:

Lũy thừa 71 72 73 74 75 76 77 78
Chữ số tận cùng 7 9 3 1 7 9 3 1

Giải:

Chữ số tận cùng được lặp lại theo dãy: 7, 9, 3, 1, 7,...

2004: 4 = 501 dư 0

Vậy chữ số tận cùng của 72004 là 1.

Tìm số các số 0 tận cùng của một tích[sửa]

Vì 2 x 5 = 10 nên muốn tìm số các số 0 tận cùng ta có thể tìm số cặp 2,5 là ra luôn số các số 0 tận cùng.