Sách binh pháp/Tố thư/Nguyên Thủy

Tủ sách mở Wikibooks

Chương thứ nhất - Nguyên Thủy


1) Đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ, năm điều ấy thuộc về một thể.

2) Đạo là cái đường mà người ta bước theo, sai khiến tất cả vạn-vật không biết do theo đâu mà đi. (Đạo là luật biến hóa chung của vũ trụ, cai quản muôn loài, vạn vật)

3) Đức là cái mà người ta được nơi mình, bao trùm mọi việc, làm cho tất cả đề được như ý muốn của mình (Đức là quyền năng thiêng liêng của các bậc thánh, nhờ đó mà họ làm việc gì cũng dễ thành công)

4) Nhân là điều mà người ta thường mến, là sự có lòng từ bi, thương xót để làm toại lòng muôn loài sinh ra trong trời đất. (có ý nòi rằng lòng nhân thấm nhuần tới côn trùng, cây cỏ)

5) Nghĩa là điều mà người ta nên theo, như là tưởng thưởng điều thiện, trừng phạt điều ác để làm nên việc

6) Lễ là cái qui củ mà người ta theo như là sớm dậy tối ngủ, để thành ra cái luân thường thứ tự của con người.

7) Tín phải đủ để chỉ có riêng một lòng mà thôi, nghĩa phải đủ để người theo mình, đức phải đủ để người mong nhớ nơi xa, tài phải đủ để noi gương người xưa, minh mẫn phải đủ để soi xuống dưới, người có đủ điều kiện trên là bậc anh tuấn.

8) Hạnh phải đủ để làm khuôn phép, trí phải đủ để dứt hiềm nghi, tín phải có để giữ hẹn, liêm phải có để sai khiến, phân phối của cải, người có đủ điều kiện trên là bậc anh hào.

9) Giữ chức vụ mà không bỏ phế, xử sự theo chánh nghĩa mà không đổi lòng, thấy điều hiềm nghi mà không miễn chấp bừa bãi, thấy điều lợi mà không lấy bừa bãi, người có đủ điều kiện trên là bật anh kiệt/]]