Sách binh pháp/Tố thư/An lễ

Tủ sách mở Wikibooks

Chương Thứ Sáu - An lễ


96) Phúc sinh nhờ chứa thiện, họa sinh vì tích ác.

97) Oán sinh vì không bỏ qua lỗi nhỏ, mối lo hại sinh ra vì không tính trước mưu kế.

98) Đói vì khinh rẻ nghề nông, rét vì lười dệt.

99) Yên (thân) nhờ được người, nguy vì mất kẻ sĩ.

100) Giàu nhờ nghinh tiếp việc xẩy tới, nghèo vì bỏ lỡ thời cơ.

101) Bậc trên hành động vồ thường thì kẻ dưới sẽ sinh lòng nghi kỵ.

102) Khinh lờn bề trên thì sinh tội, lăng nhục kẻ dưới thì họ chẳng gần gũi mến yêu.

103) Bề tôi gần mà không trọng mình thì bề tôi xa sẽ khinh mình.

104) Tự nghi mình thì không tin người, tự tin mình thì không nghi người. 105) Kẻ sĩ có tà tâm thì không có bạn chánh đáng, bề trên mà cong vạy thì kẻ dưới không ngay thẳng. 106) Nước ở cảnh nguy biến thì không có người lành. 107) Mến người sâu xa thì cầu hiền gấp, vui được người hiền thì nuôi người trọng hậu.

108) Nước sắp làm bá chủ thì kẻ sĩ đều về giúp, nước sắp mất thì người hiền đã xa lánh trước.

109) Đất mà xấu thì vật lớn không sanh, nước mà cạn thì cá lớn không lội, cây mà trụi lá thì chim lớn không đậu, rừng mà thưa cây thì thú lớn không ở.

110) Núi mà cao vút thì sẽ đổ, hồ mà đầy nước thì sẽ tràn.

111) Bỏ ngọc giữ đá là có mắt không ngươi, thân dê đội lốt cọp thì chỉ lòe loẹt bề ngoài mà thôi.

112) Cầm áo mà không cầm nơi cổ thì áo sẽ gập xuống, chạy mà không nhìn đất thì sẽ vấp ngã.

113) Cột yếu thì nhà sẽ sập, bề tôi phò tá mà yếu thì nước nghiêng đổ.

114) Chân lạnh thì hại tim, dân oán hận thì hại nước.

115) Núi sắp đổ thì đất đã lở trước, nước sắp suy yếu thì dân đã bị nạn chết.

116) Rễ khô thì cành mục, dân khốn đốn thì nước điêu tàn.

117) Níu theo xe lật thì xẽ bị ngã, ở theo nước mất thì sẽ bị diệt.

118) Xem việc đã thất bại để mà thận trọng, thấy việc sắp thất bại thì phải sợ dẫm vết chân mà lo tránh trước đi. 119) Sợ nguy thì yên, sợ mất thì còn.

120) Người mà làm việc có đạo lý thì tốt, làm việc không có đạo lý thì xấu. Nếu tốt thì trăm điều may sẽ tới, nếu sấu thì trăm điều rủi sẽ dồn dập vào, chẳng phải nhờ thần thánh nào mà việc cũng tự nhiên xẩy tới như thế.

121) Chuyên dùng kế lành thì không xẩy việc dữ, không lo xa thì sẽ rầu gần.

122) Cùng chí thì hợp nhau.

123) Cùng nhân từ thì chung lo.

124) Cùng trí thức thì mưu đồ chung.

125) Cùng làm ác thì kết bè đảng.

126) Cùng mến thì tìm nhau.

127) Cùng vẻ đẹp thì ghét nhau.

128) Cùng quí một vật thì hại nhau.

129) Cùng lợi thì kỵ (sợ) nhau.

130) Cùng lời nói thì hưởng ứng nhau.

131) Cùng chí thì cảm mến nhau.

132) Cùng loại thì nương nhau.

133) Cùng chính nghĩa thì gần gũi nhau.

134) Cùng nạn thì giúp nhau.

135) Cùng đạo thì chung xây dựng.

136) Cùng nghề thì dò nhau.

137) Cùng khéo thì tranh nhau.

138) Ấy là cái điều mà mình được theo số mệnh như thế, không thể đi ngược với lý lẽ ấy.

139) Bỏ bê không dạy mình mà đi dạy người là nghịch, sửa mình mà dạy người là thuận. Nghịch thì khó theo, thuận thì dể làm, khó theo thì loạn, dể làm thì yên trị. Như thế có thể trị mình, trị nhà, trị nước vậy.