Sách binh pháp/Binh pháp Khổng Minh/Yên nước

Phép yên nước là do ở phép yên nhà. Phép yên nhà là cốt xây cái gốc.

Cái gốc mà xây được thì ắt là cái ngọn phải ngay thẳng vậy. Thế mà gốc là phải nói trước, ngọn là cái ứng hòa theo.

Cái phải nói trước hết là Trời – Đất. Cái ứng hòa theo là Vạn vật.

Về vạn vật thì không thể sinh ra nếu không có Trời, không thể lớn lên nếu không có Đất, không thể thành hình nếu không có tay người.

Lễ học ở nhà trường, nhạt bát dật (nhạc dùng tại triều đình của Vua), minh đường (cửa quan) rộng rãi hòa nhã, tôn miếu cao lớn, cốt là để lo về cái gốc của con người.

Cho nên cái gốc là phép thông thường, là quy củ chính yếu. Đục tròn không thể đục được lỗ mộng vuông, dào chì không thể chặt chém. Đó chẳng phải là việc thường dùng nên không làm được xong công việc. Chẳng phải là khí cụ thường dùng khi không thể đạt tới sự tinh xảo.

Cho nên Trời mà bất thường ắt là có nghịch khí. Đất mà thất thường ắt là có sự khô bại. Người mà bất thường ắt là có hoạn hại.