Sách binh pháp/Binh pháp Khổng Minh/Chém đứt

Phép chém đứt là chém những kẻ không làm theo lệnh dạy. Phép chém ấy có bảy trường hợp:

Thứ nhất là trộm cắp.
Thứ nhì là khinh thường.
Thứ ba là ngạo mạng.
Thứ tư là lừa dối.
Thứ năm là bội nghịch.
Thứ sáu là lộn xộn.
Thứ bảy là làm bậy.

Đó là những điều cấm đoán trong phép trị quân.

Đáng chém mà không chém thì phải chịu cảnh lộn xộn. Cho nên bày ra rìu búa uy nghiêm để chờ có những kẻ trái lệnh mà đem giết đi.

Luật pháp của quân đội thuộc đẳng cấp khác thường:

Lỗi nhẹ là phạt nặng.
Mệnh lệnh không thể làm trái, làm trái là phải chém.

Việc họp hội đã định trước mà không tới; nghe trống mà không đi; thừa lúc khoan thai mà tự ý dừng lại; khi cần tránh lui mà tự ý đứng lại; ban đầu là ở gần, về sau thì ở xa; gọi tên không ứng đáp; xe giáp không đầy đủ; binh khí không chuẩn bị; đó là quân tính khinh nhường, quân khinh nhường thì phải đem chém.

Nhận được lệnh mà không truyền đi; truyền lệnh không cẩn thận, hẳn hoi; làm mê hoặc các lại sĩ; không nghe tiếng chiêng trống; không nhìn cờ xí; đó là quân ngạo mạn, quân ngạo mạng thì phải chém.

Ăn phần lương không cho ăn; làm việc quân mà không tiết kiệm số lính; chu cấp cho kẻ dưới không đồng đều, chỉ a dua riêng theo người thân; lấy đồ vật chẳng phải của mình; vay mượn mà không trả; đoạt đầu mục của người, để chiếm công lao; đó là quân trộm cắp; quân trộm cắp thì phải chém.

Thay đổi tên họ, y phục không hẳn hoi; cờ xí rách nát; chiêng trống không đủ; giáo mác không mài; binh khí không chắc chắn; tên không gắn long, cung nỏ không có dây; pháp lệnh không thi hành; đó là quân lừa dối, quân lừa dối thì phải chém.

Nghe trống mà không tiến; nghe chiêng mà không dừng, cờ hạ xuống mà không núp; cờ giơ lên mà không đứng dậy; không theo lệnh chỉ huy; tránh đằng trước ra đằng sau; đi xa lộn xộn không có hàng ngũ; làm hỏng cái thế cung nỏ; tránh lui mà không đánh; hoặc chạy qua trái hoặc chạy qua phải; nâng đỡ người bị thương, khiêng vác xác chết; tự nâng đỡ mà về; đó là quân bội nghịch, quân bội nghịch thì phải chém.

Khi tướng mang quân ra đi, sĩ tốt tranh nhau đi trước, rối loạn lộn xộn, xe ngựa liền nhau, bít nghẽn đường đi, đằng sau không thể tới trước được, kêu gọi ồn ào, nói không nghe được, hàng ngũ rối loạn mất hết thứ tự; binh khí tổn hại, dài ngắn không sắp đặt gọn gang, trên dưới dọc ngang; đó là quân lộn xộn, quân lộn xộn thì phải chém.

Nơi quân đội dừng lại đóng đồn lập dinh, hỏi thăm xóm làng, gần gũi nương nhau, giữ gìn lương thực cho nhau, không được vượt hàng ngũ của mình; miễn cưỡng nhập vào hàng ngũ của toán khác, làm sai lạc thứ tự, bị quở trách mà không chịu thôi; ở chốn dinh trại, không chịu theo cửa ngõ mà ra vào, không chịu tự mình thưa trình; chổ nào có kẻ gian tà dấy lên làm bậy bạ, những ai biết được mà không báo cáo thì cũng đồng tội một hạng như nhau; hội họp cùng người uống rượu; a dua nhau làm các việc tư tà, lấy hoặc nhận đồ vật của người; lớn tiếng hăm dọa, nghi hoặc lại sĩ, đó là quân làm bậy, quân làm bậy thì phải chém.

Chém bọn ấy xong, mọi việc mới được chỉnh đốn.