Sách tam giáo/Lão giáo/Danh ngôn Lão giáo

Tủ sách mở Wikibooks

Lão tử[sửa]

Nếu muốn được tất cả, phải từ bỏ tất cả.

Nếu biết vạn vật đều thay đổi, thì bản thân không nên cố nắm giữ điều chi.

Lo thắng người thì loạn, lo thắng mình thì an

Hiểu người là khôn, hiểu được mình mới thật sự khôn.

Không còn sự đối chọi, ma quỷ tự tiêu tan.

Ai muốn chứng thực bản thân sẽ không tự biết bản thân mình là ai.

Những khởi đầu tốt đẹp thường được ngụy trang thành một đoạn kết bi thảm.

Hãy để mọi chuyện tùy theo tự nhiên.

Nhu thắng cương, tĩnh thắng động.

Nếu người muốn co lại, trước hết hãy cho phép nó duỗi ra. Nếu người muốn từ bỏ, hãy cho phép nó nhảy xuất ra. Nếu người muốn có điều gì, trước hết phải cho đi thứ đó.

Nếu một người có thể nhận ra mình không thiếu thứ gì, cả thiên hạ đã thuộc về người đó.

Bậc trí tuệ là người biết những gì mình không biết.

Chú tâm đến sự công nhận của người khác rồi người sẽ trở thành tù nhân của chính họ.

Vô hình vô tướng là niềm an lạc nhất.

Ai vâng lời liều, hứa liều, tất nhiên khó lòng đúng hẹn.

Tấm gương sáng, bụi bặm chẳng làm dơ được. Tinh thần trong, lòng ham muốn chẳng dính vô được.

Khi bạn hài lòng đơn giản là chính mình, không so sánh hay cạnh tranh với ai, tất cả mọi người sẽ tôn trọng bạn.

Hễ còn có lòng ham muốn thì chỉ biết trước được cái hẹp hòi biểu hiện ra bên ngoài chứ không biết được cái vi diện sâu ở bên trong.

Hạnh phúc sinh ra trong đau khổ, đau khổ giấu mình trong hạnh phúc.

Biết đủ là đủ, tức là đủ. Biết nhàn là nhàn tức là nhàn.

Ai muốn ước chế người khác thường không tự ước chế bản thân mình.

Ai muốn hiển thị mình sẽ tự làm lu mờ bản thân.

Nếu biết nhìn vào tâm mình, anh có thể tìm thấy tất cả các câu trả lời.

Ai vội vàng tiến lên phía trước đều không thể đi xa.

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân đi.


  • Tín ngôn bất mĩ, Mĩ ngôn bất tín.
Lời thành thực không đẹp, Lời đẹp không thành thực
  • Thiên chi Đạo, lợi nhi bất hại. Thánh nhân chi Đạo, vi nhi bất tranh.
Đạo của Trời, lợi mà không hại. Đạo của Thánh nhân, làm mà không tranh.
  • Đại trí nhược ngu , Dĩ tỉnh chế động , Dĩ nhu chế cượng
Người khôn giả ngu , lấy tỉnh thắng động , lấy mềm thắng cứng
  • Lo thắng mình thì yên . Lo thắng người thì loan
  • Tri nhân giả trí, tự tri giả minh
Biết người là người có hiểu biết, biết mình là người sáng suốt
  • Tri túc bất nhục
Biết đủ, không nhục .
  • Tri nhân giả trí; Tự tri giả minh. Thánh nhân giả hữu lực. Tự thắng giả cường. Tri túc giả phú. Cưỡng hành giả hữu chí. Bất thất kì sở giả cửu. Tử nhi bất vong giả tho.
Biết người là Trí; Biết mình là sáng. Thắng người là có sức; Thắng mình là mạnh. Biết đủ là giầu. Gượng làm là có chí. Không mất bản tính là lâu dài. Chết mà không mất là sống lâu.
  • Tri giả bất ngôn, Ngôn giả bất tri
Biết thì không nói. Nói thì không biết.
  • Dĩ chính trị quốc, Dĩ kì dụng binh
Lấy ngay thẳng mà trị nước. Lấy trá nguỵ mà dụng binh
  • Báo oán dĩ đức
Lấy đức báo oán
  • Vi chi ư vị hữu. Trị chi ư vị loạn.
Ngăn ngừa khi chưa hiện, Sửa trị khi chưa loan
  • Thiên hạ giai vị ngã Đạo đại tự bất tiếu. Phù duy đại, Cố Tự bất tiếu. Nhược tiểu cửu hĩ, Kì tế dã phù! Ngã hữu tam bửu Trì nhi bảo chi: Nhất viết từ; Nhị viết kiệm; Tam viết bất cảm vi thiên hạ tiên: Từ cố năng dũng, Kiêm cố năng quảng. Bất cảm vi thiên hạ tiên, Cố năng thành khí trưởng. Kim xá từ thả dũng, Xá kiệm thả quảng. Xá hậu thả tiên Tử hĩ. Phù từ dĩ chiến tắc thắng Dĩ thủ tắc cố. Thiên tướng cứu chi, Dĩ từ vệ chi.
Thiên hạ đều gọi Đạo ta là lớn mà dường như không giống chi cả. Bởi nó Lớn nên Nó không giống chi cả Nhược bằng Nó giống vật chi Thì Nó đã nhỏ lâu rồi! Ta có ba vật báu, hằng nắm giữ và ôm ấp: Một là “Từ”; Hai là “Kiệm”; Ba là “Không dám đứng trước thiên hạ” Từ mới có Dũng, Kiệm mới có rộng, Không dám đứng trước thiên hạ thì được Ngôi cao Nay, nếu bỏ Từ để được Dũng, bỏ Kiệm để được Rộng, bỏ Sau để đứng trước là chết vậy Lấy Từ mà tranh đấu thì thắng; Lấy Từ mà cố thủ thì vững. Trời mà muốn cứu ai, Lấy Từ mà giúp đó.
  • Thiên chi Đạo, lợi nhi bất hại. Thánh nhân chi Đạo, vi nhi bất tranh.
Đạo của Trời, lợi mà không hại. Đạo của Thánh nhân, làm mà không tranh.

Vũ trụ[sửa]

  • Hỗn độn thiên địa sơ khai chữ Đạo đứng đầu tất cả . Một sinh hai , hai sinh ba , ba sinh vạn vật (Trời, đất và người sinh ra vạn vật). Người thuận theo Đất, Đất thuận theo Trời, Trời thuận theo Đạo, Đạo thuận theo Tự nhiên . Đạo Trời không thân ai, không sợ ai. Trời Đất sinh ra muôn vật, cây cỏ, chim muông, nhân loại, không phải để chúng ăn thịt nhau khắc chế lẫn nhau mà các sinh vật đều phải nuôi dưỡng nhau, hổ trợ nhau để cùng tồn tại

Vô vi[sửa]

  • Vô vi nhi vô bất vi
Động mà như không động
  • Vô cầu, Vô tranh, Vô đoạt, Vô chấp
Vì Vô cầu nên vô vọng (Không vọng tưởng nên không thất vọng)
Vì Vô tranh nên vô đoạt (Không tranh chap nên không chiếm đoạt)
Vì Vô đoạt nên Vô hửu. (Không chiếm đoạt nên không oán hận)
Vì Vô chap nên Vô thù (Không oán hận nên không hận thù)