Sách Tam hoàng Ngũ đế/Phật tổ/Học thuyết bệnh

Bệnh

Đông y quan niệm mọi thứ bệnh đều do

• Bệnh sinh ra "âm dương mất cân bằng". Khi âm dương, ngũ hành cân bằng thì cơ thể khỏe mạnh. Cho nên, việc chữa bệnh nhằm lặp lại trạng thái cân bằng âm dương trong cơ thể.

• Bệnh sinh ra do bởi Thất tình và Lục dục . Thất tình bao gồm Vui, Buồn, Lo, Sợ, Giận, Nghĩ , Kinh . Lục dục bao gồm Phong (Gió) , Hàn (Lạnh) , Thử (Nắng) , Thấp (Ẩm) , Táo () , Hỏa (Nhiệt)

• Ngoài ra, bệnh sinh ra do bởi ô nhiểm từ môi trường xung quanh như không khí bẩn thỉu

Thí du

Bệnh ốm do thiếu ăn uống , Bệnh mập do thừa ăn uống . Chết do thiếu dưỡng khí , Sống do dư dưỡng khí

Khó thở do bị nghẹt mũi , dễ thở do không bị nghẹt thở

Tay chân run rẩy do thời tiết quá lạnh , đổ mồ hôi nhiều do thời tiết quá nóng

Chẩn bệnh

Đông y dựa vào Tứ chẩn , khai thác các triệu chứng bệnh . Căn cứ vào Bát cương để bệnh tật được quy thành các hội chứng thiên thắng hay thiên suy về âm dương của các tạng phủ kinh lạc…

Chẩn đoán Đông y dùng 4 phương pháp chẩn bệnh sau

1. Vấn chẩn . Hỏi bệnh nhân triệu chứng bệnh
2. Văn chẩn . Lắng nghe bệnh trạng từ bệnh nhân
3. Vọng chẩn . Quan sát và phát hiện các biểu hiện của bệnh ( các triệu chứng khác thường, ô nhiểm ...)
4. Thiết chẩn . Khám bằng tay và dụng cụ để xác định bệnh trạng.

Chẩn đoán Đông y dùng 8 cương lĩnh Để đánh giá vị trí nông sâu của bệnh, tính chất bệnh, trạng thái người bệnh và xu thế trung nhất của người bệnh

• Biểu- lý
• Hư – thực
• Hàn – nhiệt
• Âm – dương

Trong đó âm và dương là hai cương lĩnh tổng quát nhất gọi là tổng cương; thường bệnh ở biểu là thực, nhiệt thuộc về dương; bệnh ở lý là hàn , là hư thuộc về âm.

Trị bệnh

Đông y trị bệnh bằng các phương pháp sau

1. Cạo gió
2. Giác hơi
3. Cắt nẻ
4. Châm cứu
5. Xoa bóp
6. Xông hơi
7. Dùng thuốc
8. Dưởng sinh