Hệ sinh thái rừng tự nhiên chủ yếu ở Việt Nam/Rừng kín nửa rụng lá ẩm nhiệt đới/Cấu trúc rừng

Tủ sách mở Wikibooks

Cấu trúc tầng thứ[sửa]

Cấu trúc tầng thứ gồm 3 tầng cây gỗ (A1 , A2 , A3). Điển hình là hai loài cây rụng lá: Săng Lẻ (Lagerstroemia tomentosa ) và Sau Sau (Liquidambar formosana). Ngoài ra còn có các loài cây thuộc họ Dipterocarpaceae, Meliaceae, Leguminosae, Datiscaceae, Moraceae, Anacardiaceae, Combretaceae, Lauraceae, Burseraceae, Sapindaceae... Chiều cao quần thể đạt đến 40m. Nhiều loài cây có bạnh vè.

Tầng dưới tán và tầng cây bụi thưa. Tầng thảm tươi rậm rạp có các loài quyết (Pteridophyta) và cây họ Dừa (Palmae).

Cấu trúc tổ thành[sửa]

Các kiểu phụ miền[sửa]

  • Kiểu phụ miền thực vật thân thuộc với khu hệ Malaysia-Indonesia và khu hệ Ấn Độ-Myanmar.
Kiểu phụ này phát hiện ở Mường Xén, Con Cuông (Nghệ An), điển hình là cây Săng lẻ (Lagerstroemia tomentosa) mọc hỗn giao với Lim xanh (Erythrophoeum fordii), Lim xẹt (Peltophorum tonkinensis), Sến mật (Madhuca pasquieri).
Đặc trưng cơ bản của hệ sinh thái này là số cá thể rụng lá phải có từ 25 - 75% so với tổng số cá thể trong quần thể. Ngoài hai loài cây rụng lá điển hình là Săng lẻ (Lagerstroemia tomentosa) ở tây bắc Nghệ An và Sau sau (Liquidamba formosana) ở Biển Động, Bắc Giang. Ngoài ra còn có nhiều loài cây rụng lá khác như các loài dẻ (Quercus acutissima, Quercus serrata, Quercus griffithii), Bồ đề (Styrax tonkinensis), Xoan ta (Melia azedarach), Lim xẹt ( Peltophorum tonkinensis) Có quần thể tổ thành loài cây rụng lá gần như thuần loài như Săng lẻ (Lagerstroemia tomentosa) ở Con Cuông (Nghệ An), Sau sau (Liquidamba formosana) ở Hữu Lũng (Lạng Sơn) và Biển Động (Bắc Giang). Khu hệ thực vật Việt Nam có nhiều loài cây rụng lá thuộc các họ Dipterocarpaceae, Leguminosae, Combretaceae, Datiscaceae, Sterculiaceae, Anacardiaceae, Meliaceae, Sapindaceae, Bignoniaceae, Ulmaceae, Moraceae, Verbenaceae. Điều dễ nhận biết là một số loài cây rụng lá tham gia vào quá trình diễn thế phục hồi rừng sau nương rãy như Bồ đề (Stryrax tonkinensis) ở Phú Thọ, Tuyên Quang và Sau sau (Liquidamba formosana) ở Hữu Lũng (Lạng Sơn) và Biển Động (Bắc Giang).
Trong hệ sinh thái rừng này, những loài cây rụng lá còn mọc hỗn giao với các loài cây thường xanh khác thuộc các họ Lauraceae, Burseraceae, Meliaceae, Moraceae, Sapindaceae.
  • Kiểu phụ miền thực vật thân thuộc với khu hệ bản địa Bắc Việt Nam - Nam Trung Hoa và khu hệ di cư Ấn Độ - Myanmar
Kiểu phụ miền này có các loài cây rụng lá thuộc các họ Meliaceae, Sapindaceae, Leguminosae, Anacardiaceae, Burseraceae, Verbenaceae Những loài này rụng lá dần dần và kéo dài trong suốt mùa khô hạn. Điều đáng chú ý là nguyên nhân rụng lá của một số loài cây trong hệ sinh thái rừng này không chỉ là do khí hậu. Khi rừng bị khai thác nhiều lần hoặc rừng phục hồi rên đất đang thoái hoá có tầng đá ong ngăn cách với mực nước ngầm thì hạn đất đã làm cho một số loài cây có phản ứng rụng lá trong mùa khô hạn.

Các kiểu phụ thổ nhưỡng[sửa]

  • Kiểu phụ thổ nhưỡng kiệt nước trên núi đá vôi: Hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi là một ví dụ điển hình.
  • Kiểu phụ thổ nhưỡng úng nước mặn: Hệ sinh thái rừng ngập mặn là một ví dụ điển hình.