Nước Mỹ bước sang thế kỷ 21/1

Bầu cử Tổng thống Mỹ 1992

Mỗi 4 năm một lần, người dân Mỹ lại đi bầu Tổng thống. Nhưng khi mà kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ 1992 càng đến gần thì những người dân lại cảm nhận sâu sắc được bản thân họ đang sống trong một thế giới đã thay đổi được những điều mà họ chẳng thể mường tượng nổi từ trước đó 4 năm. Những thứ rất đỗi quen thuộc là một phần của cuộc Chiến tranh Lạnh như Bức tường Berlin cho đến hệ thống tên lửa xuyên lục địa cùng những máy bay ném bom lúc nào cũng trong tình trạng báo động mà giờ đây dường như đã chìm sâu vào trong quên lãng. Một loạt các sự kiện xảy ra như Liên Xô tan rã, các nước Đông Âu độc lập, nước Đức tái thống nhất, người Israel và Ả Rập Xê Út đã cùng ngồi vào bàn đàm phán hòa bình, nỗi lo sợ một cuộc xung đột hay chiến tranh hạt nhân giờ đã biến mất. Dường như thế giới đã khép lại một trang sử vĩ đại và tiến tới một trang sử mới đang mở ra trước mắt.

Bề ngoài tuy vậy nhưng bên trong nước Mỹ thì dân chúng lại không lạc quan đến thế. Chính họ phải đối mặt với các vấn đề quen thuộc mà lại cực kỳ nghiêm trọng. Hoa Kỳ đang bước vào một cuộc suy thoái sâu sắc nhất kể từ thập niên 1980. Tình trạng mất việc làm đã xảy ra rộng rãi, không chỉ ở tầng lớp công nhân trong ngành chế tạo như trước đây mà còn xuất hiện ở tầng lớp công chức ở cương vị quản lý trung cấp. Thậm chí ngay cả khi kinh tế nước này bắt đầu phục hồi vào năm 1992 thì nó cũng chưa tăng trưởng một cách rõ rệt cho đến tận cuối năm. Hơn nữa, thâm hụt ngân sách vẫn tiếp tục gia tăng. Điều này chủ yếu do những khoản chi ngân sách ngày càng lớn cho lĩnh vực chăm sóc y tế.

Đảng Cộng hòa đã tái đề cử Tổng thống đương nhiệm là Bush cùng Phó Tổng thống đương nhiệm Dan Quayle đại diện cho đảng này ra tranh chức giành quyền kiểm soát Nhà Trắng lần 2. Trong nội bộ đảng Dân Chủ, Thống đốc bang Arkansas đã lần lượt đánh bại nhiều ứng viên để giành được sự đề cử của đảng này ra tranh chức Tổng thống Mỹ. Thượng nghị sĩ Al Gore, đồng thời cũng là Thống đốc bang Tennessee được Bill Clinton chọn để chạy vào vị trí Phó Tổng thống tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng cùng ông. Mọi người biết đến Al Gore như là một thượng nghị sĩ có chủ trương bảo vệ môi trường mạnh mẽ nhất bên trong Quốc hội Hoa Kỳ.

Trong kỳ bầu cử này xuất hiện một ứng cử viên độc lập ra tranh chức Tổng thống. Đã rất lâu nước Mỹ mới lại có một ứng cử viên độc lập như vậy ra tranh cử. Người này tên là Perot, một nhà tư bản giàu có đến từ tiểu bang Texas. Ông Perot đã đề cập đến những lý do khiến chính quyền thất bại trong việc giải quyết triệt để các vấn đề về kinh tế, chủ là vấn đề thâm hụt ngân sách Liên bang. Perot được mọi người coi là ứng cử viên bên thứ ba thành công nhất, kể từ lần trước đó của Tổng thống Theodore Roosevelt.

• 
  Ứng cử viên đảng Dân Chủ, ông Bill Clinton.
• 
  Ứng cử viên đảng Cộng Hòa, ông Bush.
• 
  Ứng cử viên độc lập, ông Ross Perot

Kinh nghiệm và lòng tin, đó là các ý tưởng truyền thống mà các Tổng thống tiền nhiệm thực hiện được Bush sử dụng cho nỗ lực tái đắc cử của mình. George Bush lúc này đã 68 tuổi phải đương đầu với một đối thủ trẻ tuổi là Bill Cliton khi anh ta mới chỉ 46 tuổi, chưa một lần tham gia quân đội và đã từng tham gia vào các cuộc mít-tinh, biểu tình phản đối Chiến tranh Việt Nam. Ngoài lấy tư cách là Tổng thống và Tổng tư lệnh quân đội để đề cao kinh nghiệm của mình, ông Bush cũng hướng dân chúng Mỹ chú ý tới sự non nớt và thiếu kinh nghiệm mang tầm cỡ quốc gia của đối thủ trẻ Bill Clinton.

Khẩu hiệu "Sự đổi thay và tuổi trẻ" được Bill Clinton sử dụng trong cuộc vận động của mình. Điều này khác hẳn với những khẩu hiệu trước đây. Lúc Clinton vẫn còn học trung học, ông đã được gặp gỡ Tổng thống John F. Kennedy. Và rồi nhiều câu Clinton nói 30 năm sau này đã lặp lại một cách có ý thức những ý tưởng lấy từ chiến dịch vận động tranh cử của cố Tổng thống Kennedy năm 1960.

Nhờ 12 năm làm Thống đốc tiểu bang Arkansas mà Clinton đã có thể nói ra những kinh nghiệm của mình trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế, giáo dục và chăm sóc y tế. Theo nhiều kết quả thăm dò dư luận, đó chính là những điểm yếu trong những chính sách của Bush. Lúc ông Bush đề xuất một chương trình kinh tế trong đó đánh thuế thấp và cắt giảm chi tiêu của chính phủ thì bên Clinton lại đề xuất phải đánh thuế cao hơn đối với người giàu, cũng như phải tăng chi phí cho việc đầu tư vào giao thông, giáo dục và thông tin liên lạc. Clinton tin rằng những điều này sẽ làm tăng năng suất và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó mới có thể làm giảm thâm hụt ngân sách. Tương tự như vậy, các đề xuất về chăm sóc y tế mà Clinton đề ra đòi hỏi Chính phủ Liên bang phải can thiệp nhiều hơn so với các đề xuất của Bush.

Ứng cử viên Bill Clinton không chỉ chứng tỏ với các cử tri khắp cả nước rằng bản thân là một người có tài hùng biện xuất chúng và quảng bá cho trí thông minh và cả sự lịch thiệp của mình. Việc Tổng thống tiền nhiệm Bush đã thành công chấm dứt Chiến tranh Lạnh cũng đồng thời buộc Iraq phải rút quân đội của mình khỏi Kuwait đã củng cố vững chắc cho luận điểm ngầm của Clinton cho rằng hoạt động đối ngoại giờ đây ít quan trọng hơn việc phải giải quyết những yêu cầu cấp bách về vấn đề kinh tế xã hội đang tồn tại ngay trong đất nước Hoa Kỳ này.

Cuộc bầu cử Tổng kết thúc, Bill Clinton đã đắc cử trở thành Tổng thống thứ 42 của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, với 370 phiếu Đại cử tri cùng 43% số phiếu phổ thông, bỏ xa ông Bush khi mà chỉ giành được 168 phiếu Đại cử tri và 37% phiếu phổ thông, ông Perot với 19% phiếu phổ thông và không giành được bất kỳ phiếu Đại cử tri nào.