54 dân tộc tại Việt Nam/Người Sán Chay
| Người Sán Chay | |
|---|---|
 | |
| |
| Tổng số dân | |
 Việt Nam: 201.398 năm 2019 | |
| Khu vực có số dân đáng kể | |
| Bắc Bộ, Tây Nguyên | |
| Ngôn ngữ | |
| Tiếng Sán Chay, tiếng Việt | |
| Tôn giáo | |
| Phật giáo |
Người Sán Chay hay còn có tên gọi khác là Cao Lan, Sán Chỉ, Hờn Bận, là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam.
Dân số và địa bàn cư trú
[sửa]Người Sán Chay gồm hai nhóm Cao Lan và Sán Chỉ tập trung chủ yếu ở các tỉnh đông bắc Bắc Bộ như Yên Bái, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Giang, rải rác ở các tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn. Ngoài ra có một nhóm người vào Tây Nguyên lập nghiệp được tổ chức thành các làng.
Dân số theo điều tra dân số 2019 là 201.398 người.
Theo cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người Sán Chay ở Việt Nam có dân số 169.410 người, có mặt tại 58 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Sán Chay cư trú tập trung tại các tỉnh sau:
- Tuyên Quang (61.343 người, chiếm 36,2% tổng số người Sán Chay tại Việt Nam)
- Thái Nguyên (32.483 người, chiếm 19,2% tổng số người Sán Chay tại Việt Nam)
- Bắc Giang (25.821 người)
- Quảng Ninh (13.786 người)
- Yên Bái (8.461 người)
- Cao Bằng (7.058 người)
- Đắk Lắk (5.220 người)
- Lạng Sơn (4.384 người)
- Phú Thọ (3.294 người)
- Vĩnh Phúc (1.611 người)
- ...
Văn hóa
[sửa]Người Sán Chay có nhiều truyện cổ, thơ ca, hò, vè, tục ngữ, ngạn ngữ. Đặc biệt là sình ca, một hình thức diễn xướng dân gian (đôi khi còn gọi là dân ca) của người Sán Chay. Các điệu múa bao gồm: múa trống, múa xúc tép, múa chim gâu, múa đâm cá, múa thắp đèn... Nhạc cụ của người Sán Chay cũng phong phú, gồm các loại thanh la, não bạt, trống, chuông, kèn...
Vào những ngày hội đình, hội xuân, tết nguyên đán... người Sán Chay vui chơi giải trí, có những trò diễn sôi nỗi như: đánh quay, "trồng cây chuối", "vặn rau cải", tung còn...
Trang phục
[sửa]Hiện nay trang phục của người Sán Chay thường giống với người Kinh hoặc người Tày. Thường ngày phụ nữ Sán Chay dùng chiếc dây đeo bao dao thay cho thắt lưng. Trong những dịp lễ tết, lễ hội, họ thường thắt 2-3 chiếc thắt lưng bằng lụa hoặc bằng nhiễu, với những màu khác nhau.
Những người Sán Chay có danh tiếng
[sửa]| Tên | Năm sinh - mất | Hoạt động |
|---|---|---|
| Phan Thị Mỹ Bình | 1974-... | Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 12 (2006-2011) |