Sơ cứu/Tiềm ẩn chấn thương cột sống
Mở đầu
[sửa]Tủy sống là dây thần kinh dày chạy dọc theo cổ và lưng, bao bọc bởi xương gọi là xương sống. Nếu tủy sống tổn thương có thể dẫn đến tê liệt. Vì xương sống bảo vệ tuỷ sống, thường ít có chấn thương nào có thể phá hủy tủy. Lưu ý rằng chỉ chụp X quang mới có thể biết được chấn thương cột sống. Nếu nghi ngờ chấn thương cột sống, thì nạn nhân phải được chăm sóc như có chấn thương.
Nhận diện
[sửa]- Bối rối về mặt thần kinh (như hưng phấn, hoang tưởng,…)
- Chóng mặt
- Đau lưng, đầu, hoặc cổ
- Bại liệt
- Bất kỳ cú té nào chấn thương đầu và cổ từ 2 mét trở lên (cao hơn một người đàn ông trung bình).
- Dịch não – tủy trong mũi hoặc tai
- Không di chuyển đầu
- Đồng tử không cùng kích thước và không phản ứng với ánh sáng
- Chấn thương đầu hoặc lưng
- Cương dương
Điều trị
[sửa] Cách làm tốt nhất
| |
|---|---|
| Sống trên Xương. Bất động cột sống tốt nhất có thể, nhưng lưu ý rằng Khí quản, Hô hấp và Tuần hoàn vẫn luôn được ưu tiên. |
Nạn nhân không nên di chuyển trừ khi rất cần thiết. Kiểm tra hô hấp nạn nhân mà tránh dịch chuyển. Nếu nạn nhân không thở, thực hiện ngay CPR (kĩ thuật hồi sức tim – phổi), nhưng cố gắng hạn chế các cử động. Nếu nạn nhân thở, cố định họ.
Cách dễ nhất để bất động cột sống là sử dụng các vật như quần áo, túi cát, khăn tắm, đặt dọc theo đầu nạn nhân, giúp cố định. Hãy để hở mặt ra, vì sơ cứu viên sẽ cần phải kiểm tra hô hấp nạn nhân.
Nếu sơ cứu viên phải nghiêng nạn nhân để thực hiện CPR (trong trường hợp nạn nhân nằm sấp), hãy cực kỳ chú ý tới việc bất động cột sống họ. Sơ cứu viên nên tìm người khác để hỗ trợ. Đào tạo thực hành các kĩ năng khác nhau này là cách duy nhất để có thể xử lí tình huống theo cách tốt nhất cho nạn nhân.
Chấn thương cột sống dưới nước
[sửa]Nhiều chấn thương cột sống là hậu quả của việc lặn ở mực nước nông. Nhân viên cứu hộ được đào tạo bài bản sẽ có khả năng quản lí tình huống này. Đào tạo thực hành các kĩ năng khác nhau này là cách duy nhất để có thể xử lí tình huống theo cách tốt nhất cho nạn nhân. Nếu sơ cứu viên thấy nạn nhân đang ở trong nước mà không chứng kiến từ trước hoặc không rõ về chấn thương cột sống, lập tức tìm kiếm hỗ trợ từ cứu hộ hoặc những người đã được đào tạo.
Trở về mục lục
Chương tám: Chấn thương xương & khớp
Chấn thương hệ cơ xương — Cố định — Chấn thương đầu & mặt — Tiềm ẩn chấn thương cột sống
