Sách Đại học/Thành Ý

Tủ sách mở Wikibooks


Tiết thứ 1

Sở vị thành kỳ ý giả, vô tự khi dã; như ố ác xú, như hiếu hảo sắc, thử chi vị tự khiểm; cố quân tử tất thận kỳ độc dã.

所谓诚其意者,毋自欺也。如恶恶臭􀳦􀳦 􀳦如好好色,此之谓自谦(慊)。故君子􀳦􀳦 􀳦慎其獨也。

Dịch nghĩa: Nói rằng làm cho ý niệm mình được chân thành có nghĩa là đừng tự dối mình: giống như ghét mùi thối, giống như ưa sắc đẹp hoàn toàn từ lòng chân thật mà ra; như vậy mới gọi được là thoả mãn tâm ý mình. Bởi thế người quân tử khi chỉ có một mình mình nhất thiết phải hết sức cẩn thận.

Tiết thứ 2

Tiểu nhân nhàn cư vi bất thiện, vô sở bất chí, kiến quân tử nhi hậu yểm nhiên; yểm kỳ bất thiện nhi trứ kỳ thiện; nhân chi thị kỷ như kiến kỳ phế can nhiên, tắc hà ích hỹ. Thử vị thành ư trung, hình ư ngoại, cố quân tử tất thận kỳ độc dã.

小人闲居为不善,无所不至,见君子􀳦􀳦 􀳦后厌然,掩其不善,而著其善。人之􀳦 􀳦􀳦己,如见其肺肝然,则何益矣。此谓 诚于中,形于外,故君子必慎其独也􀳦􀳦 􀳦

Dịch nghĩa: Kẻ tiểu nhân ngồi rỗi làm điều xấu xa, không có điều xấu xa nào không làm, khi thấy người quân tử thì lấm lét lẩn tránh, cố che giấu điều xấu xa mà cố trưng bày điều tốt. Nhưng người ta đã như thấy rõ tận gan phổi nó rồi, thì [che đậy như vậy] phỏng có ích gì? Đó gọi là sự thật ở bên trong tất thể hiện ra bên ngoài. Cho nên người quân tử khi chỉ có một mình mình nhất thiết phải hết sức cẩn thận.

Tiết thứ 3

Tăng-tử viết: thập mục sở thị, thập thủ sở chỉ, kỳ nghiêm hồ!

曾子曰:“十目所视,十手所指,其􀳦􀳦 􀳦乎!

Dịch nghĩa: Tăng Tử nói: "Mười con mắt nhìn vào, mười ngón tay chỉ vào, thật nghiêm khắc biết bao!

Tiết thứ 4

Phú nhuận ốc; đức nhuận thân, tâm quảng, thể bàng. Cố quân tử tất thành kì ý.

富润屋,德润身,心广体胖,故君子􀳦􀳦 􀳦诚其意。

Dịch nghĩa: Của cải thì điểm tô nhà cửa, còn đạo đức thì điểm tô thân mình, lòng dạ rộng rãi, thân thể thảnh thơi thanh thản. Cho nên người quân tử nhất định phải làm cho ý niệm mình được chân thành.