Bách khoa toàn thư Lịch sử/Các yếu tố dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô

Tủ sách mở Wikibooks

Sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991 là một trong những sự kiện lịch sử đầy tiếng vang của thế kỷ 20. Việc sụp đổ này đã để lại những hệ quả lớn lao, không chỉ đối với nước Nga mà còn là ảnh hưởng đến thế giới toàn cầu. Trong bài luận này, chúng ta sẽ phân tích các yếu tố dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô.

Trong những năm cuối của Liên Xô, nền kinh tế của họ đã rơi vào một tình trạng khủng hoảng. Việc đầu tư vào sản xuất quân sự và không chú ý đến việc phát triển nền kinh tế dân sự đã góp phần tạo ra những vấn đề kinh tế. Hệ thống kinh tế trung ương quá cồng kềnh và không hiệu quả, gây ra sự thất bại của các kế hoạch kinh tế.

Sự bất ổn chính trị đã đóng góp vào sự sụp đổ của Liên Xô. Trong khi các nước phương Tây đã phát triển hình thức chính trị đa đảng, Liên Xô vẫn duy trì một hệ thống chính trị độc đáo với Đảng Cộng sản Liên Xô kiểm soát toàn bộ quyền lực. Việc kiểm soát này gây ra sự thất bại của nhiều chính sách và giải pháp kinh tế.

Một yếu tố quan trọng khác dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô là sự thất bại trong việc thích ứng với thế giới mới đang phát triển. Trong khi các nước phương Tây đang di chuyển sang mô hình kinh tế thị trường và công nghiệp hóa hiện đại hơn, Liên Xô vẫn đang theo đuổi chủ nghĩa xã hội và kế hoạch hoá kinh tế. Từ những năm 1960, các chính sách kinh tế của Liên Xô đã bị suy yếu do việc thiếu sự cạnh tranh, kém hiệu quả và quá tập trung. Kinh tế Liên Xô trở nên thiếu chính xác và thiếu linh hoạt, dẫn đến tình trạng thiếu hàng hoá và tăng giá cả. Sự sụp đổ của Liên Xô cũng liên quan đến văn hóa. Các giá trị và quan niệm cũ của Liên Xô đã không còn phù hợp với nhu cầu của những người dân trẻ tuổi và năng động. Tình trạng này đã làm suy yếu niềm tin của người dân vào chính phủ.

Một yếu tố khác là chiến tranh Afghanistan, một cuộc chiến tranh kéo dài từ 1979 đến 1989 giữa quân đội Liên Xô và các phong trào Hồi giáo cực đoan. Chiến tranh này tiêu tốn nhiều nguồn lực quân sự và kinh tế của Liên Xô, và khiến dư luận quốc tế phản đối mạnh mẽ. Chiến tranh cũng đã khiến cho quân đội Liên Xô bị mệt mỏi và đánh mất sự tôn trọng của dân chúng.